ပညာရေး အဆင့်ဆင့် ဘယ်လိုသင်ကြားလည်း

ဖင်လန်နိုင်ငံ၏ ပညာရေးစနစ်သည် အဆင့်ဆင့်ဖြစ်ပြီး၊ တိုက်ရိုက်သော ဆက်စပ်မှုအရ ကျောင်းသားများအတွက် အကောင်းဆုံး ပညာရေးကိုပေးအပ်နိုင်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။ ဖင်လန်နိုင်ငံတွင် ကျောင်းသားများသည် အောက်ဆုံးအဆင့်မှ စတင်ကာ တဖြည်းဖြည်းဖြင့် အဆင့်မြင့်ပညာရပ်များသို့ ရောက်ရှိရန် အခြေခံပညာမှစ၍ တည်ဆောက်ထားသည့် အဆင့်ဆင့်ပညာရေးစနစ်ဖြစ်သည်။ အောက်တွင် အဆင့်ဆင့်ဖော်ပြပါသည်။

၁. မူကြိုပညာရေး (Early Childhood Education and Care - ECEC)

• အသက်: ၀ နှစ်မှ ၆ နှစ်အထိ
• အကျဉ်းချုပ်: ဖင်လန်နိုင်ငံသည် မူကြိုပညာရေးကို အလွန်အရေးကြီးစွာ သတ်မှတ်ထားပြီး၊ ၅ နှစ်မှ ၆ နှစ်အရွယ် အခန်းအပေါ်မှာ မူကြိုပညာရေးနှင့် လာဘ်ဘက်စွာသော လေ့လာမှုများကို စတင်ကြားပေးသည်။ သင်ယူမှုကောင်းမွန်စေရန် ကျောင်းသားများ၏ အရည်အချင်းများနှင့် စိတ်ရင်းဆောင်ရွက်မှုကို တိုးတက်စေသည်။

၂. မူလတန်းကျောင်း (Comprehensive School - Peruskoulu)

• အသက်: ၇ နှစ်မှ ၁၆ နှစ်အထိ (၁-၉ တန်း)
• အကျဉ်းချုပ်: ဖင်လန်နိုင်ငံတွင် မူလတန်းကျောင်းသည် မရှိမဖြစ်အဆင့်ဖြစ်ပြီး၊ ကျောင်းသားများသည် ၉ နှစ်တာကာလအတွင်း ပညာရေးဆိုင်ရာ အခြေခံများကို သင်ယူရသည်။ မူလတန်းစနစ်တွင် ကျောင်းသားများသည် ပညာရေး၊ လူမှုရေးနှင့် လုပ်ဆောင်မှုဆိုင်ရာ အရည်အချင်းများကို တိုးတက်စေရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။
• ထူးခြားချက်: အဆင့်တက်စာမေးပွဲများမရှိခြင်းဖြင့် ကျောင်းသားများ၏ ပညာရေးစွမ်းဆောင်ရည်ကို တည်ငြိမ်စွာ တိုးတက်စေသည်။

၃. အထက်တန်းကျောင်း (Upper Secondary Education)

• အသက်: ၁၆ နှစ်မှ ၁၉ နှစ်အထိ
• အကျဉ်းချုပ်: မူလတန်းကျောင်းပြီးဆုံးသောအခါ ကျောင်းသားများသည် အထက်တန်းပညာရေးသို့ ဆက်လက်လေ့လာရန် ရွေးချယ်နိုင်သည်။ အထက်တန်းကျောင်းတွင် အခြားသောသင်ရိုးများကို နက်ရှိုင်းစွာ လေ့လာရပြီး၊ တစ်ခုမှာ ပညာရေးပေါ်မူတည်သော ပညာရေးရပ်များဖြစ်သည်။ နောက်တစ်ခုမှာ မူလတန်းကျောင်းပြီးဆုံးပြီးနောက်လုပ်ငန်းနှင့် ဆိုင်သော ပညာရေးဖြစ်သည်။
• တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲ: တက္ကသိုလ်ဝင်ခွင့်အတွက် သီးသန့်အထက်တန်းကျောင်းများအတွက် တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲ (Matriculation Examination) ဖြေဆိုရမည်။

၄. တက္ကသိုလ်ပညာ (Higher Education)

• အသက်: ၁၉ နှစ်နှင့်အထက်
• အကျဉ်းချုပ်: ဖင်လန်နိုင်ငံတွင် တက္ကသိုလ်ပညာရေးသည် အများအားဖြင့် တက္ကသိုလ်များနှင့် ပညာရေးအထူးကျောင်းများ (Universities of Applied Sciences) တို့တွင် ရရှိနိုင်သည်။ တက္ကသိုလ်ပညာသည် ပညာရပ်အလိုက် နည်းပညာဆိုင်ရာ၊ အခြေခံသိပ္ပံဆိုင်ရာနှင့် စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာ ပညာရပ်များကို ပါဝင်သည်။
• ဘွဲ့အဆင့်များ: ဘွဲ့လွန်ပညာရပ်များ (Master's Degree) နှင့် ဆရာတော်ဘွဲ့များ (Doctoral Degrees) သို့ ဆက်လက်လေ့လာနိုင်သည်။

၅. အလုပ်သင်နှင့် နည်းပညာပညာရေး (Vocational Education and Training - VET)

• အသက်: အရွယ်မရွေး
• အကျဉ်းချုပ်: ဖင်လန်နိုင်ငံတွင် အလုပ်သင်ပညာရေးသည် နည်းပညာနှင့် အသက်မွေးပညာရပ်များတွင် ပညာရပ်ကျွမ်းကျင်သော ပညာရေးပေါ်တွင် အခြေခံထားသည်။ ဤပညာရေးစနစ်သည် အလုပ်သင်ပညာနှင့်ပတ်သက်ပြီး စွမ်းဆောင်နိုင်သော အရည်အချင်းမြင့်မားသော ကျောင်းသားများကို ပြင်ဆင်ပေးသည်။

၆. ဆက်လက်လေ့လာရေးနှင့် ကျွမ်းကျင်မှုမြင့်မားစေခြင်း (Lifelong Learning and Adult Education)

• အသက်: အရွယ်မရွေး
• အကျဉ်းချုပ်: ဖင်လန်နိုင်ငံတွင် အရွယ်ရောက်ပြီးနောက်ပါလူများအတွက် ဆက်လက်လေ့လာရေးနှင့် အရည်အချင်းတိုးတက်ရေးအတွက် အခွင့်အလမ်းများကို ပံ့ပိုးပေးသည်။ ဤစနစ်သည် ကျောင်းသားများ၊ အလုပ်သမားများနှင့် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းအားလုံးအတွက် ပညာရေးကို ဆက်လက်တိုးတက်ရန် အခွင့်အလမ်းရှိစေသည်။

ဖင်လန်နိုင်ငံ၏ ပညာရေးစနစ်သည် အောက်ခြေအဆင့်မှ တက်လှမ်းသွားသော ပညာရေးစနစ်ဖြစ်ပြီး၊ ကျောင်းသားများ၏ အရည်အချင်းနှင့်စွမ်းရည်များကို တည်ငြိမ်စွာ တိုးတက်စေသည်။ ၎င်းသည် ပညာရေးတွင် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုများနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းများအတွက် အကောင်းဆုံးပညာရေးစနစ်တစ်ခုအဖြစ် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် ရပ်တည်နေဆဲဖြစ်သည်။

ဒါဖတ်ပြီးတော့ ကျနော်တို့နိုင်ငံမှာ ဘယ်လိုသင်ကြားနေလည်းခွဲခြားနိုင်တယ်။ အဆိုးဆုံးက မူကြိုဆိုတာ ရှားတယ် S.H.S state high schoo ဆိုပြီး အထက်တန်းကျောင်းဆိုတာနဲ့ တွဲထားတယ် ကျောင်းတွေက အကြီးကြီးဖြစ်နေပြီး ၆ နှစ်အရွယ်ကနေ ၁၆ ,၁၇, ၁၈ , ၁၉ တွေကို ရောထားလိုက်တယ်။